Çin’in ‘Grev Haritası’

2017’nin ilk yarısında işçi direnişlerine en fazla konu olan sorun ücretlerin kesilmesi ya da zamanında ödenmemesi

HABER MERKEZİ– China Labour Bulletin (CLB) Çin’deki kitlesel işçi eylemleri -ulaşabildiği kadarıyla- derleyip toparlayarak “Strike Map” (grev haritası) hazırlıyor. Buna göre, 2017 yılının ilk 6 ayı için kaydedilen Çinli toplu işçi eylemleri, 2016’dan beri gözlenen eğilimle uyumlu olduğu belirtiliyor.

Ocak ve Haziran 2017 arasında, CLB’nin Grev Haritası’nda 465 toplu işçi eylemi kaydedildi.

2017 yılının ilk yarısında “hizmet ve perakende” sektörlerindeki protesto ve grevlerin oranı, imalat sektöründeki toplu işçi eylemi oranının üzerinde olmaya devam ediyor.

Buna göre, kaydedilen toplam toplu işçi eyleminin yaklaşık yüzde 22’si “perakende ve hizmet” sektörlerinde gerçekleşti. Bu oran geleneksel ihracata yönelik imalat sektöründe yüzde 21. Ve Bu eğilim ilk kez 2016 yılının üçüncü çeyreğinde kaydedildi.

Toplu eylem ve grevlerin en yüksek oranda yaşandığı inşaat sektörü 2017’nin ilk yarısında da konumunu koruyor.

Emperyalist-kapitalizmin yapısal kriz dinamikleriyle bağlantılı olarak, son zamanlarda hükümetin “iç tüketimde artış sağlanması” vurgusuyla birleşik “emek huzursuzluğu”nun yiyecek, içecek ve ulaşım gibi tüketim odaklı hizmet sektörelerinde yoğunlaşma eğiliminde olduğu söylenebilir.

Temmuz ayında yaşanan Meituan gıda dağıtım emekçiler ile Çin polisi arasındaki ardışık şiddetli çatışmalar bu noktada öne çıkan örneklerden biri.

Hizmet ve perakende sektörüne daha yakından bakıldığında, restoranlar ve barlar da dahil olmak üzere gıda hizmetlerinde yaşanan işçi eylemleri bu sektörlerdeki toplamın yüzde 19.3’ü ile başı çektiği görülüyor.

Meituan dağıtım çalışanlarının eylemi de dahil olmak üzere e-ticaret dağıtım hizmetlerini içeren kuryeler ve lojistik, bu sektördeki eylemlerin yüzde 11’sini oluşturuyor olması bir başka dikkat çekici nokta.

2016 yılıyla da uyumlu olarak, yüzde 21’lik orana sahip imalat sektöründeki toplu işçi protestoları Shandong ve Guangdong bölgelerinde yoğunlaştı.

Kuzey’deki Shandong bölgesindeki eylemler, KOBİ bağlantılı ağır sanayiler etrafında toplanıyor. Guangdong’daki protestolar ise çoğunlukla özel ve yabancı şirketlerde gerçekleşti. Jiangsu bölgesi ise 3. sırada. Bu bölgedeki işçi eylemlerini üçte birinde protestoyu tetikleyen neden işletmelerin yer değiştirmesi veya kapatılmasıyla gündeme gelen işçi kıyımları.

İşçi protestolarındaki toplam payın yüzde 40’ına sahip olan inşaat, Çin’de hala en çok “huzursuzluk” gösteren sanayi sektörü. Ailelerine/evlerine dönmek için yüzlerce kilometre yol kat eden göçmen işçilerin yoğunluk gösterdiği sektörde (yıl başından hemen önce) gerçekleşen protestolar ortalama seviyenin en az dört katı oranında arttı. İşçiler bu sektörde daha ziyade ödenmeyen ücretler konusunda mücadele ediyorlar.

İşçi mücadelelerinde, ödenmemiş ücretlerin ödenmesi talebi, ödenmemiş sosyal sigorta yüzde 6,3), işyerinin yer değiştirmesi veya kapatılması yüzde 5,1), ücret artışı yüzde 3,8) konularındaki taleplere nazaran yüzde 66’lık oranla tüm sektörlerde önde gelen talep oldu!

Bu tablo, Çin’in kendi iş yasalarının “zayıf bir şekilde uygulanmasının” bir yansıması. Ve işçilerin iş sözleşmesinin olmaması gibi en temel yasal haklarını almak için (bu sorunu en fazla yaşayanların göçmen emekçiler olduğunu belirtelim) nasıl mücadele ettiklerini göstermektedir.

Son olarak, ‘CLB Strike Map’ini hazırlayanlar şu notu düşüyorlar:

“2010 yılından bu yana hükümet istatistiklerinin bulunmaması nedeniyle, CLB Strike Map istatistikleri her zaman Çin’de çalışanların eğilimlerinin bir göstergesi olmuştur. Strike Haritası verileri, Çin’de yaşanan toplam grev sayısı ve işçi protestosunun toplamı olarak yorumlanmamalı, gerçekliğin belli yönleriyle yansıtıldığı, buzdağının görünen bir ucu şeklinde ele alınmalı”