Tek mi Çift mi?

Fransa‘da “hava kirliliğinne karşı mücadele” kapsamında Paris‘te motorlu araçların plaka numarasına göre trafiğe çıkma izni ve yasağı uzatılmış. Bazı günler tek sayıyla biten bazı günlerde çift sayıyla biten plakalara sahip araçların trafiğe çıkmasına izin veriliyor.

Doğayı ve toplumu tehlikeye atan kapitalizmin ağırlaştırdığı hava kirliliği uluslararası ulaşımı da etkiliyor.

Avrupa’da hava kirliliğinin en yoğun ve en ölümcül olduğu ülke İtalya. Avrupa Çevre Ajansı’nın verilerine göre ülkede, 2013 yılında 20 binden fazla kişi hava kirliliği kaynaklı sağlık sorunlarından dolayı yaşamını yitirdi. Aynı yıl en çok ölümlerden biri ise İngiltere‘de yaşandı. Londra‘da 2013 yılında benzer sebeplerden 12 bin kişi hayatını kaybetti.

Fransa’da Paris’ten sonra Lyon’da da uygulanmaya başlayan tek-çift plaka yasağ son 20 yılda 4 kez uygulanmış. “Çözüm” olmadığı görüldü. Tek-Çift ayrımıyla egzozundan kirli duman çıkaran araçların trafikte aynı anda bulunmalarında göreli nicel bir düşme yaratarak soruna nitel bir çözüm aranması bile başlı başına bir mantık hatası.

Çünkü sorunun kökekininde, daha fazla kar elde etme hedefinden başka hiçbir şey düşünmeyen, bunu yaparken toplumsal-doğasal hangi olumsuz sonuçları oluyor konusunu hiç hesaba katmayan katıksız bir doğa-insan sömürüsü ve hep daha fazlasını isteyen kar hırsına dayanan kapitalist ekonomik-toplumsal ilişkiler sisteminin işleyişi yatıyor.

Kapitalist özel mülkiyetten dolayı, üretimin, toplumsal karakterine uygun örgütlendirilememesi, bunun gibi, hem üretim araçlarının hem tüketim araçlarının dağıtımının (toplumsal sınıflar arasında olduğu kadar coğrafik olarak da) dengesiz-orantısız olması gibi temeldeki soruna devrimsel çözüm geliştirmeden “çevre sorunu” çözülemez.

Sağlıksız aşırı büyüyen kentler, nükleler-kimyasal atıklar, sırf karda azalma olmasın diye atmosfere salınan karbonlara karşı ciddi önlemler alınmaması gibi sonuçlara yol açan sistemin kendisidir çünkü.

Bu nedenle çevre sorunu sadece çevre sorunu değildir. Çözümü de kapitalist özel mülkiyet ve kar ilişkilerine dokunmayan tarzda ve içerikte kısmi önlemlerle gelmeyecektir.