DÜNYAKAPİTALİZM ELEŞTİRİSİMAKALELERManşet

Büyük ‘küresel şirketler’in katlanan karlarının sırrı

4,8 milyon çalışanı doğrudan istihdam eden 50 büyük ‘küresel şirket’ tedarik zincirlerinde kölece çalıştırılan 116 milyon işçinin sömürüsüne dayanıyor

HABER MERKEZİ– Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu ITUC’un yeni yaptığı araştırma, dünya ölçeğinde faaliyet yürüten tekelci firmaların “Taşeronluk” “Alt-yüklenici firmalar sistemi” “Dış-kaynaklı iş gücü kullanımı” “Fason üretim” gibi pek çok biçim altında dünyanın her yerinde kurulmuş “Tedarik zincirleri” dolayımıyla azami karları nasıl devşirdiğine işaret ediyor.

ITUC raporuna göre, 50 büyük “Küresel şirket” kendisine çalışan işçilerden sadece yüzde 6’sını doğrudan istihdam ediyor. Geriye kalan yüzde 94’lük kesimi oluşturan 116 milyon işçi ise “Tedarik zincirleri” denilen vahşi sömürü çarklarında kölece çalıştırılıyor. Bu zincirin halkalarının ise, temel işçi haklarının bile bulunmadığı ve bunları kazanmak için işçilerin çok çetin mücadeleler verdiği Asya ülkelerinde ya da Amerika’nın güneyinde ya da Avrupa’nın doğusunda kurulmuş olduğunu biliyoruz.

İşte raporda yer alan (ve ITUC’un reformist önerilerini de kısmen içeren) çarpıcı bir kaç bulgu:

Asya, Avrupa ve Amerika’da tedarik zincirleri bulunan “Samsung, McDonalds ve Nestle’nin de içinde olduğu sadece 50 şirketin toplam geliri 3.4 trilyon dolar. Ve bu gelirle 116 milyon ‘gizli’ çalışanına yaşatılan eşitsizlik azaltılabilir”

“Gerçek ekonomideki küresel ticaretin yüzde 60’ı, insan haklarının ayaklar altına alındığı ve aşırı emek sömürüsüne dayanan bir iş modeli kullanan büyük şirketlerin tedarik zincirlerine bağlı”

“387 milyar dolarlık 25 şirketin nakit varlıkları, 71.3 milyon işçinin ücretlerini bir yıl boyunca 5000 dolardan fazla artırabilir”

“ABD’deki Amazon, Walmart ve Walt Disney şirketlerini içeren 24 şirketin toplam zenginliği Kanada’yı satın alabilir”

“Foxconn, Samsung ve Woolworths dahil olmak üzere Asya’daki 9 şirket, Birleşik Arap Emirlikleri’ninkine eşdeğer olan 705 milyar dolarlık bir gelir elde etti”

“Siemens, Deutsche Post ve G4S* dahil olmak üzere Avrupa’da 17 şirket, Malezya’nın eşdeğeri olan 789 milyar dolarlık bir gelir elde etti”

“Karlar, insanların yaşayamayacağı düşük ücret seviyeleriyle yönlendiriliyor.Bu karlar, güvencesiz ve güvenliksiz çalışma ortamlarında artan iş kazalarına ve ölümlere, vergi kaçakçılığına, çevre kirliliğine, toprakların işgaline dayanıyor”

Tedarik zincirlerinde çalıştırılan işçilerin ücretleri örneğin “Phnom Penh’de 177 dolar, Jakarta’da 250 dolar, Manila’da 345 dolar” düzeyinde.

Rapor “Düzeltilmiş kapitalizm” perspektifli önerilerle devam ediyor..

*İngiliz G4S, beş kıtada 120’den fazla ülkede 625 bin çalışanıyla dünyadaki en büyük özel „güvenlik“ şirketi. Dünyanın en büyük mali idare şirketlerinin 9’unun G4S’nin hisselerini elinde tuttuğu söyleniyor.
Şirketin en önemli müşterileri arasında İngiltere, ABD, İsrail ve Avustralya hükümetleri var. G4S, özel sektörde Chrysler, Apple ve gibi şirketlere hizmet veriyor. Chevron adlı şirket, hızlı müdahale edebilen piyadeleri de kapsayan ayaklanma bastırma operasyonları için G4S ile anlaşma yapmış. G4S Güney Sudan’da benzer operasyonlar yürütüyor. İsrail’deki kontrol noktalarına ve hapishanelere, Filistin’deki Yahudi yerleşimlerine izleme ekipmanları satıyor.

Etiketler
Daha fazlası

İlgili

Close