General Motors CAMI’de anlaşma sağlandı

Dört haftadır süren grev işten atılmaları önleyemedi, diğer taleplerden bir kısmı kabul edildi

HABER MERKEZİ– Kanada’da General Motors’un CAMI fabrikasındaki 4 haftadır süren grev anlaşmayla bitirildi. İşçiler bugün iş başı yaptılar.

Yaklaşık 3 bin işçiyi temsil eden sendika patronlarla geçen hafta yapılan görüşmenin ardından işçilere yeni sözleşmenin kabul edilmesini önerdi. İşçilerin yaklaşık yüzde 85’inin onay verdiği yeni sözleşmede -grevin taleplerini kısmen karşılayacak şekilde- şu ana kadar işten atılmış 400 işçiye ve daha da işten çıkarılacak (muhtemelen sayıları 100) olan işçilere yüksek tazminatlar ödemeyi, 3 vardiya sisteminin devam etmesini ve ek olarak ikramiye verilmesini içeriyor.

Konuyla ilgili açıklama yapan sendika temsilcisi “İstediğiniz her şeyi elde edemezsiniz ancak genel olarak işe geri dönmeye hazırız” ifadesini kullandı.

GM patronları ise bu sözleşmeyle, yine grevin taleplerinden biri olan -araç üretiminin bir bölümünün Meksika’daki fabrikaya taşınmış olmasının yol açtığı “iş kaybı”nı telafi etmek için- yeni yatırımlar yapmayı kabul etmezken, CAMI tesisi Chevrolet Equinox’un “ana üretim merkezi” olarak 3 vardiya şeklinde üretime devam etme sözünü vermiş oluyor.

Patronların, kısmi tavizler vererek istediğine yakın sonuçlar almasında “bir anlaşmaya hızlı bir şekilde ulaşılmadığı takdirde üretimin daha büyük bölümünün Meksika’ya taşınması” tehdidinde bulunmuş olması etkili oldu.

Sözleşmede ayrıca, birinci ve dördüncü yıllarda ücretlere yüzde 2’lik zam, bir defaya mahsus 6 bin dolar prim ve yılbaşı öncesinde 2 bin dolar ikramiye ödenmesi maddeleri yer alıyor.

GM Canada’ya ait fabrikada böyle bir sözleşmenin ortaya çıkmasının arka planında bir kaç ay önce ABD, Kanada ve Meksika arasında yapılan “NAFTA’nın güncellenmesi” kapsamında yapılan tartışmalar var.

ABD, Kanada ve Meksika’da montajı yapılan tüm araçların parçalarının halihazırda yüzde 62,5’sini oluşturan ABD’li ürünlerin bu payının yüzde 85’e çıkarılmasını dayatıyor. 1994’te NAFTA yürürlüğe girdiğinde bu oran yüzde 50 civarındaydı. NAFTA’da yapılan son düzenlemeye göre, araç montajında daha önce bulunmayan ABD’li parçaların eklendiği yeni bir liste oluşturulacak.

General Motors CAMI’de ne olmuştu?

Yaklaşık 3.000 işçinin çalıştığı fabrikadaki grev, 18 Eylül’de başlamıştı.

Sendika ile patronlar arasında sözleşme müzakereleri 10 Ağustos’ta başlamıştı. Taraflar arasında yürürlükteki sözleşmenin süresi 17 Eylül’de dolmuş, yeni bir sözleşme yapma konusunda yürütülen müzakerelerden sonuç çıkmamıştı.

Sendika, “Meksika’ya taşınan üretim bölümlerine bağlı yaşanan iş kayıplarının yeni yatırımlarla telafi edilmesini, bunun yanında daha iyi bir ücret talep ediyordu. Sendika ayrıca, kuralsızlaşmış tatil izinlerinin belirlenmesi ve işçilerin yaşadığı sorunlara dair şikayetlerini iletmelerinin önündeki engellerin kaldırılması gibi talepler de öne sürüyordu.

Zira patronlar, Temmuz ayında ‘arazi aracı’ üretiminin tamamını Meksika’daki tesislere kaydırmışlar ve bundan dolayı 600’ün üzerinde işçi işten çıkarılmıştı. Bu, fabrikadaki üretim kapasitesinin yüzde 85’e düşürülmesi anlamına geliyor. 13.000 nüfuslu Ingersoll kasabasında 600’ün üzerinde işçinin işinden olması, CAMI’ya parça tedarik eden irili ufaklı bir çok işletmenin de bu durumdan etkileneceği düşünülecek olursa bölge halkı açısından büyük bir sorun teşkil ediyor.

GM Canada patronları ise, CAMI fabrikasında esas olarak Chevrolet Equinox marka arabanın üretiminde yoğunlaşacağını duyurmuş ve sendikaya bu temelde teklif götürmüştü. Halbuki bu araba modeli Meksika’daki fabrikada da üretiliyor. Patronlar Meksika’daki görece düşük iş gücü maliyetlerinden ekstra karlar sağlamak istiyor.

CAMI fabrikası, devletin de hatırı sayılır desteğiyle, 1986 yılında Ingersoll kasabasında General Motors ve Suzuki Motor Corp.’un ortak girişimi olarak kuruldu. 1989’da tam teşeküllü faaliyete geçti.