DÜNYAİŞÇİ SINIFI

Vietnam: İşçiler direndi, patron geri bastı

İşçiler ücretleri aşağıya çekmek ve işgününü fiilen uzatmak isteyen patrona grevle geri adım attırdı

YAŞANACAK DÜNYA– Dünya tekstil ve hazır giyim sektöründeki “küresel markalar” ve onlara bağlı çalışan firmaların, üretimi, aralarında Vietnam’ın da bulunduğu “emek maliyeti”nin görece düşük olduğu ülkelere kaydırmasıyla birlikte bu ülkelerdeki tekstil işçileri grev ve direnişlerle daha fazla gündeme gelmeye başladı.

Daha düne kadar Çin’de -dünya markalarına üretim yapan- tekstil firmaları, uluslararası tekeller arasındaki artan rekabet gibi başka etkenlerin yanı sıra, Çinli işçilerin yıllardır verdikleri mücadelelerin sonucunda yükselen “emek maliyetleri”nden dolayı son yıllarda burayı terk etmeye başlamışlardı.

Gittikleri ülkelerde işçilere kuralsız çalışmayı, uzun işgünlerini, klasik köleliğe yakınlaşan çalışma koşullarını ve halihazırda düşük olan ücretlerin daha da aşağıya çekilmesini dayatan tekstil patronlarının karşısına bu kez de bu ülkelerdeki işçilerin grev ve direnişleri çıkıyor.

Tekstil sektöründe giderek genişleyip sert çizgiler kazanan sınıf mücadelesinin sürdüğü bu ülke grubunun içinde Bangladeş, Tayland, Hindistan’ın bazı bölgeleri, Endonezya, Myanmar (Burma) gibi ülkelerin yanında Vietnam da var.

Bu kez 500’ün üzerinde işçi direndi, patron geri bastı

Quang Nam kentindeki bir giysi fabrikasında 500’den fazla işçi, düşük ücretleri ve fazla mesai ile bağlantılı ücret hesaplamalarında kullanılmaya başlanan yeni yöntemi protesto etmek için önceki gün greve çıktı.

“U World Sports Viet Nam Co. Ltd.” şirketine ait fabrikadaki işçiler çalışmaya başladıklarında yapılan ilk sözleşmede ayda 2,9 milyon VND (128 dolar) tutarında temel ücret, ayrıca, yolculuk masraflarını karşılamak için ek ödeme ve fazla mesai ikramiyeleri için ek ücret hakkına sahiptiler.

Fiili işgününü uzatma girişimi

Bununla birlikte, şirket geçtiğimiz günlerde ücret hesaplama yöntemini değiştirdi; bu yöntem, işçilerin ikramiye ve ek ödenek alabilmelerini patronun belirlediği üretim kotasının en az yüzde 80’ine ulaşılması koşuluna bağlıyor.

Yeni ücret hesaplama yönteminin ayda 3,5 milyon VND’den fazla ücret kaybına yol açtığını söyleyen işçiler “şirketin istediği kota çok yüksek ve fazla mesai yapsak bile ulaşması zor” diyorlar.

İşçiler aynı zamanda, sözleşmede normal işgünü 8 saat olarak belirlenmiş olmasına karşın, genellikle günde 3,5 saat daha fazla ve pazar günleri çalışmaya zorlanmaktalar. Yeni ücret hesaplama yöntemi ise, fazla mesai çalışmalarını ücretsizlendiriyor. Böylece işgünü fiilen uzatılmış oluyor.

Fazla mesaiyi olağanlaştırmak için, patronun, “gönüllü” olduklarını belirten bir form imzalatmak istemesi, eğer fazla mesai yapmayı kabul etmezlerse bunun suç olarak görüleceği ve kovulacakları tehdidini savurmasıyla birlikte işçiler direnişe geçip iş bıraktılar.

Grev karşısında patron “eski yöntemlere geçici olarak” geri dönmek zorunda kaldı. İşçiler bunun üzerine öğleden sonra iş başı yaptılar.

5 ayda 133 fiili grev

2000’de ABD ile ticaret ilişkilerini “normalleştiren” Vietnam daha geniş bir pazarlara tekstil ürünleri ihraç etmeye başladı. Fabrika kurma giderleri ve “işçi maliyetleri” Çin’e kıyasla oldukça düşüktür. Bu yönüyle son yıllarda dünya tekstil ve konfeksiyon üretiminin kaydırıldığı ülkelerden biridir.

Vietnam’ın tekstil ve hazır giyim ihracatı, 2010 ile 2016 yılları arasında yüzde 150’den fazla artarak Vietnam’ı dünyanın beşinci büyük tekstil ve giyim ihracatçısı haline getirdi.

Vietnam devleti, işçilerin grev gibi eylemlerini yasallaştıracak düzenlemeleri uygulamaya sokmuyor. Bu nedenle ülkedeki grevler “yasa dışı” olarak nitelendiriliyor. Vietnam Genel İşçi Konfederasyonu’na göre, bu yılın ilk beş ayında ülke çapında 133 grev gerçekleştirildi.

Rapora göre, grevlerin sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 24 azaldı ve ancak protesto gösterilerine daha fazla sayıda işçi katıldı.

Etiketler
Daha fazlası

İlgili

Close